Yazar Puanı
Puan - 70%
70%
Aile Arasında fazla formülize edilmiş senaryosunun eksileri bir yana bırakıldığında karakterlerin toplumsal cinsiyet normlarına yenik düşmeyen temsilleri, keyifli mizahı ve kaliteli oyunculuklarıyla yılın ön plana çıkan komedilerinden biri olarak görülebilir.
Gülse Birsel, Türkiye’nin mizah konusunda en yetenekli zihinlerinden biri, hiç kuşkusuz. 2005’te Hırsız Var! ile başlayan sinema yolculuğuna 2009’da Yedi Kocalı Hürmüz ile devam eden Gülse Birsel, televizyonda yakaladığı mizahi tona en yakın eserini Aile Arasında ile vermiş oldu diyebiliriz. Avrupa Yakası’yla bir döneme damgasını vuran ve hala dönüp dönüp izleyerek gülebileceğimiz bir anlatı yapısı kurgulayan Gülse Birsel, Yalan Dünya ile yine belirli bir izleyici kitlesi yakalayarak başarıya ulaşan bir iş yapsa da Avrupa Yakası standartlarına ulaşamamıştı. Peki sinema ve televizyonda kendi yolunu çizen Gülse Birsel’in senaryosunu yazdığı Aile Arasında, Birsel’in kariyerinde hangi noktada konumlanıyor? Sanıyorum ikisinin ortasında. Aile Arasında, hem sitcom tadında ilerleyen sahnelere sahip olan ve güldürüyü bunun üzerinden kurgulayan hem de bu sitcomların birleşerek sinematik bir olay örgüsü oluşturduğu bir film olarak tanımlanabilir.
Aile Arasında, bazen alttan alta bazen de gayet açık bir şekilde topluma yönelttiği tespitlerle, önemli bir çıkış noktasına sahip olan eleştirel bir güldürü. Demet Evgar’ın canlandırdığı Solmaz karakteri, müzikholde vokallik yapan, 21 yaşındaki kızının babası olan partneri Neco’dan yeni ayrılmış ve hayatını düzene sokmaya çalışan bir karakter olarak karşımıza çıkıyor. Engin Günaydın’ın canlandırdığı Fikret ise karısından yeni ayrılmış ve kalacak yeri olmayan, genellikle obsesif ve panikatak krizleri geçiren hassas bir karakter. Teoride yan yana olamayacaklarını düşüneceğiniz iki karakteri hayatın çeşitli oyunlarıyla pratikte yan yana getiren Aile Arasında, aile arasında kalan ya da aile arasında dahi gizlenen gerçeklerin mizahi ancak eleştirel bir dışa vurumu. Cihangir’de birkaç katlı ahşap bir evde kalan Solmaz ve kızının yanı sıra, Solmaz’la birlikte sahne alan trans birey Behice’nin de hikayede konumlandırılışı biraz sonra değineceğimiz üzere büyük önem taşıyor.
Aile Arasında: Gülse Birsel’in Önyargılarla Savaşan Karakterleri
Fikret ve Solmaz’ın tesadüf eseri bir araya gelişi, yaşanacak tüm olayların habercisidir. Zeynep (Su Kutlu) sevgilisine ailesini farklı tanıtan genç bir kız olarak evlenmenin arefesindedir. Babasının emniyet müdürü olduğu bu hayali dünyanın, gerçekle çarpıştığı anda aslında elde gazinolarda, düğünlerde klarnet çalan ve sorumluluklardan bunalarak kaçmış bir baba profili bulunmaktadır. Gerçek babanın yokluğu sebebiyle damat tarafıyla tanıştırılacak baba rolünü Fikret’in oynaması istenir. Fikret ise yalan söyleyemeyen ve fazlasıyla takıntılı bir karakter olduğu için bu süreç içerisinde büyük bir mücadele verir ve aslında gerçek bir aile olmanın zorluklarını ve güzelliklerini deneyimler. Demet Evgar ve Engin Günaydın’ın başrolde olduğu Aile Arasında, Erdal Özyağcılar, Devrim Yakut, Fatih Artman, Gülse Birsel, Derya Karadaş, Şevket Çoruh’un oluşturduğu renkli ve başarılı bir kadroya sahip. Filmin yönetmenliğini üstlenen Ozan Açıktan, Sen Kimsin? Çok Filim Hareketler Bunlar filmleriyle tanıdığımız komediye hakim bir isim.
Solmaz’ın Cihangir’de köşkleri olan bir anne rolüne büründüğü, Fikret’in ise nerede emniyet müdürü olduğunu dahi bilmeyen emniyet müdürlüğü, ikilinin üzerinde oldukça eğreti durmaktadır. Ancak Aile Arasında, bütün kurgusuyla bize gösterir ki aslında herkesin “öyle göründüğü” karakterleri vardır ve aslında ahlak arayışının sürekli altını çizen karakterler, kendi hayatlarında “olamadıklarını” başkasına dayatmaktadır.
Aile Arasında’nın temel çatışması zıtlıklar üzerinden ilerler ve bu çatışmanın sonucu, bizi tanıdık bir aynılığa götürür. Solmaz ve Fikret’in derme çatma ailesinin karşısına oturtulan geleneksel aile, filmik çatışmanın çatısını oluşturur. Bu temel çatışmanın altında ise karakterler farklılıkları üzerinden başka çatışmalar yaşar. Gülse Birsel’in yarattığı geleneksel aile, filmi izlediğinizde karikatürize edilmiş bir aile gibi görebileceğiniz ancak içinde yaşadığımız toplumun gerçeklerini yansıtan bir temsil. Gülse Birsel karikatürize karakterleri seviyor ancak bu karikatürize karakterleri bir şekilde stereotiplerden uzak kurgulayabiliyor. Örneğin filmin benim için en kıymetli noktalarından biri olan Behice’nin bir trans birey olarak, medyanın da sürekli altını çizmeyi ihmal etmediği abartılı sunuş biçimiyle izleyiciye yansıtılmaması. Behice’nin daha ziyade ailenin büyüğü rolüne büründüğü ve toparlayıcı, birleştirici tavırları sinemada ya da televizyonda izleyeceğimiz herhangi bir trans birey temsilinden çok farklı ve bu farklılığı ortaya koyan ismin Gülse Birsel olması çok kıymetli. Gülse Birsel’in Behice’nin hikayedeki yerini salt mizah unsuru olarak konumlandırmaması, ona bir kimlik vermesi ve inandırıcı kılması Türkiye sineması için büyük bir gelişme hatta belki de bir kırılma noktası.
Yanı sıra, Türkiye’de komedinin sırtını dayadığı, kadını aşağılama ve küfür üzerinden mizah yaptığını sanma hastalığı Aile Arasında filminde kendisine hiç yer bulamıyor. Küfürle mizah yapmak -bunu mizah olarak tanımlarsak- kolay bir yol, Aile Arasında bu noktada zor olanı -ama olması gerekeni- başarıyor.
Aile Arasında tüm bu iyi yanlarına ek olarak, bir formüle oturtulmuş ve bu formülden şaşılmamış gibi görünen senaryo yapısıyla izleyiciyi yer yer düşürebiliyor. Aslında bu yapılan hamleler genel olarak izleyicinin hikayeden kopabileceği, temponun düştüğü noktalarda küçük çatışmalar yaratarak hikayenin tansiyonunu yeniden yükseltmek için kurgulanıyor ancak bu eklemeler o kadar zoraki duruyor ki bazı sahneler yazılmış olmak için yazılmış gibi görünüyor.
Gülse Birsel’in farklı bakış açılarıyla hata ya da gereklilik olarak değerlendirebileceğimiz diğer eylemi ise, filmin çok fazla espri yapmaya çalışması. Karakterler komik, olayın mizahi tonu yüksekken bir de diyaloglarla altını çizerek izleyiciye açıklama çabası, filmi yer yer sığlaştırıyor. Bu sığ mizahın üzerinize fazlaca gelmeye başlayacağı noktalar var ancak sizi kopmadan yakalayacak ve filme yeniden bağlayacak sahneler de filmin dinamiğine başarılı bir biçimde yerleştirilmiş.
Sonuç olarak, Aile Arasında fazla formülize edilmiş senaryosunun eksileri bir yana bırakıldığında karakterlerin toplumsal cinsiyet normlarına yenik düşmeyen temsilleri, keyifli mizahı ve kaliteli oyunculuklarıyla yılın ön plana çıkan komedilerinden biri olarak görülebilir.
