İnternet üzerinden yayın yapan platformların geleneksel televizyon yayıncılığına uygulanan RTÜK kurallarına tabi tutulacağını gösteren yeni düzenleme birçok tartışma yaratarak yürürlüğe girdi.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)’nun yaklaşık bir buçuk yıldır gündemde olan yeni internet yayını düzenlemesi, bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. “Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” başlığı altında hazırlanan düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile birlikte, RTÜK’ün hem Netflix, BluTV, puhutv gibi dijital platformları, hem de online yayın yapan radyo ve televizyon kanallarını denetlemesinin önü açılmış oldu.
Ocak ayında mecliste kabul edilen bu düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile birlikte, yurt dışından yayın yapan televizyon ve radyo kanalları da RTÜK’ün denetimi altına girerken, bu kanalların Türkiye’de yayın yapmaya devam edebilmesi için burada şirket açması ve RTÜK’ten lisans alması zorunluluğu getirildi.
Gerek yurt içinden gerek yurt dışından bir yayıncının RTÜK’ten lisans almadan yayın yapması hâlinde, hem bu yayına erişim yasağı getirilecek, hem de ilgili kişiler hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
Yayıncıların, radyo yayını lisansı almak için 10 bin TL, televizyon ve isteğe bağlı içerik yayını lisansı almak içinse 100 bin TL ödemesi gerekecek. Ayrıca Netflix ve BluTV gibi kullanıcılarına aylık abonelik ücreti karşılığında hizmet veren dijital platformlar, yıllık net satışlarının binde 5’ini RTÜK’e ödemekle yükümlü olacak. İnternetten yayın yapan radyo ve televizyon platformların birçoğu, özellikle bağımsız haber üreten platformların lisans ücretini karşılayabişme imkânlarının oldukça kısıtlı olması nedeniyle, bu tür yayın yapan mecraların faaliyetlerine devam etmeleri zor görünüyor.
Online Yayın Platformları da Televizyon Yayıncılığına Uygulanan Kurallara Göre Düzenlenecek
Söz konusu yönetmelikten, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanununa göre şekillendirileceğine dair bir sonuç çıkıyor. Böylece, bu durumdan geleneksel televizyon yayıncılığına uygulanan kurallar, Netflix, BluTv, puhutv gibi internet üzerinden yayın yapan platformlar için de geçerli hâle geliyor. Bu nedenle, internet yayınlarında da televizyon yayınlarında görebileceğimiz akıllı işaretler olarak bilinen koruyucu sembol sistemi kullanılacak. Bu düzenlemeyle birlikte, alkol ve sigara içeren kadrajların buzlanmasına ek olarak, “genel ahlak kuralları”na uygun olmayan sahnelere müdahale edilmesinin de önü açılmış olacak. Fakat bu düzenlemenin böylesi muğlak bir ifade çerçevesinde yapılması daha önce televizyon yayıncılığında şahit olunan keyfî sansür uygulamalarının internet platformlarında da görülebileceğini işaret ediyor.
Yönetmeliğin tam metnini buradan okuyabilirsiniz.
Ana Görsel: Mehdi S. M. Sajjadi, Bernhard Schölkopf, Michael Hirsch.
